Czy majątek spółki jawnej i cywilnej istnieje?

Majątek w spółkach jawnej i cywilnej funkcjonuje w różny sposób, a zrozumienie tych różnic jest kluczowe dla przedsiębiorców. W spółce jawnejistnieje wyraźna oddzielność między majątkiem spółki a majątkiem wspólników, co umożliwia jej samodzielne zarządzanie i podejmowanie decyzji bez konieczności uzgadniania wszystkiego z partnerami. Z kolei spółka cywilnanie ma osobowości prawnej, a jej majątek jest traktowany jako część majątku wspólników. Każda decyzja dotycząca majątku wymaga zgody wszystkich członków.

W przypadku rozwiązania spółki, majątek spółki jawnejjest traktowany jako odrębna jednostka i jest dzielony między wspólników zgodnie z umową spółki. W spółce cywilnejpodział majątku odbywa się na podstawie wkładów wspólników i zależy od zapisów zawartych w umowie cywilnej.

Odpowiedzialność za majątekw obu przypadkach jest solidarna. W spółce jawnej wspólnicy odpowiadają całym swoim majątkiem, a w spółce cywilnej również ponoszą odpowiedzialność za zobowiązania spółki w sposób solidarny, ale majątek spółki nie jest traktowany jako osobna jednostka prawna.

Na koniec, kluczowa różnica między tymi dwoma formami spółek to zdolność do zarządzania majątkiemi elastyczność w podejmowaniu decyzji. Spółka jawna, dzięki swojej osobowości prawnej, zapewnia większą niezależność i łatwość w zaciąganiu zobowiązań. W spółce cywilnej każdy krok wymaga zgody wszystkich wspólników, co może spowolnić rozwój i decyzje finansowe.

Zatem, wybór odpowiedniej formy prawnej zależy od potrzeb zarządzania majątkiemi stopnia kontroli, który wspólnicy chcą mieć nad swoimi decyzjami finansowymi i operacyjnymi.

Czy majątek spółki jawnej i cywilnej rzeczywiście istnieje?

To pytanie, które może wydawać się banalne, ale w rzeczywistości jest znacznie bardziej skomplikowane, niż się początkowo wydaje. Wiele osób nie zdaje sobie sprawy, że spółka jawnai spółka cywilnato zupełnie różne konstrukcje prawne, co wpływa na sposób, w jaki traktuje się ich majątek.

W spółce jawnejmajątek jest traktowany jako odrębny zasób, ale nie ma on osobowości prawnej. Oznacza to, że mimo iż wspólnicy mogą nim zarządzać, to jest on wciąż powiązany z działalnością samej spółki. W przypadku spółki cywilnejsprawa jest jeszcze bardziej złożona. Tu nie istnieje żadna osobna jednostka prawna, a majątek jest traktowany jako wspólny – czyli zależny od wkładów i aktywności wspólników.

Jakie dokładnie są różnice między tymi dwoma typami spółek, jeśli chodzi o posiadanie majątku? Co to oznacza w praktyce dla wspólników, którzy muszą zarządzać takim majątkiem, a także jak wpływa to na ich odpowiedzialność za długi?

W kolejnych akapitach przyjrzymy się szczegółowo tej kwestii. Wyjaśnimy, jak majątek spółki jawnej i cywilnej jest definiowany, co obejmuje, oraz jakie są zasady jego podziału w przypadku zakończenia działalności.

Istnienie majątku spółki jawnej

Czym jest majątek spółki jawnej?

Majątek spółki jawnej to wszystkie aktywa, które są przez nią posiadać, w tym wkłady wniesione przez wspólników oraz wszelkie mienie nabyte przez spółkę w trakcie działalności. Warto zauważyć, że spółka jawna nie ma osobowości prawnej– oznacza to, że to wspólnicy są odpowiedzialni za majątek spółki, ale jej zasoby stanowią oddzielną kategorię od majątków samych wspólników.

Wkłady wspólników i nabyte mienie

W momencie zakładania spółki jawnej każdy z jej wspólników wnosi wkład – może to być gotówka, nieruchomości, prawa majątkowe lub inne zasoby. To właśnie te wkłady tworzą majątek początkowy spółki. Dodatkowo, w trakcie działalności, spółka może nabywać różnego rodzaju mienie: nieruchomości, środki trwałe, zapasy czy także prawo do własności intelektualnej. Tak zgromadzony majątek należy do spółki, jednak jego status jest ściśle związany z działalnością prowadzoną przez wspólników.

Co obejmuje majątek spółki jawnej?

• Wkłady wniesione przez wspólników

• Aktywa nabyte przez spółkę w trakcie jej działalności

• Zyski generowane przez spółkę

• Przedmioty używane w prowadzonej działalności gospodarczej (np. maszyny, urządzenia, samochody firmowe) ✅

Czy spółka jawna posiada osobowość prawną? ⚖️

Spółka jawna, zgodnie z przepisami prawa cywilnego, nie posiada osobowości prawnej. Co to oznacza w praktyce? Spółka jawna działa w imieniu wspólników, którzy są odpowiedzialni za jej działalność. Choć spółka posiada swój majątek, to jest on w rzeczywistości częścią majątku wspólników, którzy odpowiadają za długi spółki.

Odpowiedzialność wspólników

Mimo że majątek spółki jawnej jest odrębny od majątków wspólników, to ci ostatni odpowiadają za wszelkie zobowiązania spółki. Oznacza to, że jeśli spółka napotka problemy finansowe lub zostanie pozwana, wspólnicy muszą pokryć długi spółki z własnego majątku. Takie rozróżnienie pomiędzy majątkiem spółki a majątkiem osobistym wspólników jest kluczowe, ponieważ w praktyce decyduje o ryzyku prowadzenia działalności gospodarczej w tej formie.

Przykład: Jeśli wspólnicy spółki jawnej podejmują decyzję o zaciągnięciu kredytu lub pożyczki, to za jego spłatę odpowiedzialni są oni osobiście, a majątek spółki może zostać wykorzystany do zabezpieczenia zobowiązań. Jednak nie oznacza to, że majątek wspólników (np. nieruchomości czy inne osobiste dobra) będzie bezpośrednio wchodził w skład majątku spółki jawnej.

Jak zarządza się majątkiem spółki jawnej? ⚙️

Zarządzanie majątkiem spółki jawnej odbywa się na podstawie decyzji podjętych przez wspólników. To oni decydują, jak będzie wykorzystywany majątek, w tym np. jakie inwestycje są opłacalne czy jakie zakupy są niezbędne dla funkcjonowania działalności.

Decyzje podejmowane przez wspólników

Każdy wspólnik ma prawo do udziału w podejmowaniu decyzji dotyczących zarządzania majątkiem. W praktyce oznacza to, że to od woli wspólników zależy, w jaki sposób będą inwestowane środki spółki, czy np. jakie aktywa zostaną zakupione lub sprzedane.

Odpowiedzialność za długi spółki

Warto podkreślić, że zarządzenie majątkiem spółki jawnej nie ogranicza odpowiedzialności wspólników za długi. W przypadku problemów finansowych, wspólnicy są zobowiązani do pokrycia zobowiązań spółki. Dlatego tak ważne jest, aby każda decyzja dotycząca zarządzania majątkiem była podejmowana z pełną świadomością ryzyka, jakie wiąże się z prowadzeniem działalności w tej formie prawnej.

Przykład: Jeśli spółka jawna zainwestuje dużą część swojego majątku w zakup drobnego sprzętu, a później okaże się, że inwestycja nie przynosi oczekiwanych zysków, wspólnicy będą zobowiązani do zabezpieczenia długów spółki – nawet jeśli część tych długów powstała z powodu nieudanych inwestycji.

Podsumowanie

Majątek spółki jawnej jest specyficzny, ponieważ nie jest oddzielony od wspólników w sensie odpowiedzialności prawnej. Choć spółka posiada własny majątek, to zarządzanie nim leży w rękach wspólników, którzy odpowiadają za wszelkie zobowiązania. Zrozumienie tej odrębności oraz odpowiedzialności ma kluczowe znaczenie przy podejmowaniu decyzji o formie działalności gospodarczej.

Majątek spółki cywilnej – definicja i granice

Co obejmuje majątek spółki cywilnej?

Majątek spółki cywilnej, podobnie jak w przypadku innych form działalności gospodarczej, obejmuje wszystkie zasoby, które są wnoszone do spółki przez wspólników oraz wszelkie aktywa, które spółka nabywa w trakcie prowadzenia działalności. Wspólnicy spółki cywilnej wnoszą wkłady, które mogą mieć charakter pieniężny, rzeczowy lub osobowy. Warto zauważyć, że majątek spółki cywilnej nie jest oddzielony od majątków wspólników, co jest kluczową różnicą w porównaniu do innych form działalności gospodarczej, jak np. spółka jawna.

Wkłady wniesione przez wspólników

Każdy wspólnik spółki cywilnej zobowiązany jest do wniesienia wkładu, który stanowi początkowy kapitał spółki. Może to być wkład pieniężny, ale również rzeczowy, np. nieruchomości, maszyny czy inne dobra, które są niezbędne do prowadzenia działalności. Warto jednak pamiętać, że wkłady te nie tworzą osobnego bytu prawnego, lecz stanowią część wspólnego majątku całej spółki.

Nabyte dobra i mienie

Podobnie jak w przypadku innych form działalności, spółka cywilna może nabywać mienie w trakcie swojej działalności. Mogą to być np. nieruchomości, środki trwałe, wyposażenie biura czy pojazdy służbowe. To, co wyróżnia majątek spółki cywilnej, to fakt, że wszystkie te dobra stanowią wspólny majątek wszystkich wspólników, a nie oddzielny majątek samej spółki.

✅ Przykład: Wspólnicy prowadzący sklep spożywczy mogą wnosić do spółki wkłady w postaci gotówki oraz sprzętu (np. regałów, chłodni), a w trakcie działalności nabywać towary, które również stają się częścią majątku spółki. Jednak to wspólnicy będą odpowiadać za wszystkie zobowiązania związane z tymi aktywami.

Czy majątek spółki cywilnej jest niezależny od wspólników? ⚖️

Majątek spółki cywilnej, mimo że jest wykorzystywany w działalności gospodarczej, nie stanowi odrębnego bytu prawnego. To oznacza, że wszystkie zasoby spółki są w rzeczywistości częścią majątku wspólników. Zasadnicza różnica w porównaniu do spółki jawnej czy spółki z ograniczoną odpowiedzialnością polega na tym, że w spółce cywilnej nie występuje osobny status prawny dla spółki – jest to tylko forma współpracy między osobami fizycznymi, które działają wspólnie w celu osiągnięcia zysku.

Brak osobowości prawnej

Spółka cywilna nie ma osobowości prawnej, co oznacza, że nie może być stroną w umowach, posiadać własnych praw majątkowych czy też wchodzić w relacje prawne w sposób niezależny od swoich wspólników. Każdy ze wspólników wchodzi w umowy w imieniu spółki, ale odpowiada za nie bezpośrednio. Oznacza to, że majątek spółki cywilnej nie jest odrębny od majątków wspólników, a wszystkie dochody i zobowiązania są przypisywane do nich osobiście.

Przykład: W przypadku zadłużenia spółki cywilnej, wierzyciele mogą dochodzić swoich roszczeń zarówno z majątku samej spółki, jak i bezpośrednio z majątków osobistych wspólników. Niezależnie od tego, jak duży majątek posiada spółka, wspólnicy ponoszą pełną odpowiedzialność za zobowiązania wynikające z działalności spółki.

Odpowiedzialność za długi spółki

Jednym z kluczowych aspektów, który należy rozważyć przy zakładaniu spółki cywilnej, jest fakt, że wspólnicy odpowiadają za długi spółki całym swoim majątkiem. Jeśli spółka nie będzie w stanie spłacić swoich zobowiązań, wspólnicy będą zmuszeni pokryć te długi z własnych zasobów. To ryzyko jest jednym z głównych powodów, dla których spółka cywilna jest mniej popularną formą działalności w przypadku większych przedsięwzięć gospodarczych.

Podsumowanie

Majątek spółki cywilnej obejmuje wkłady wniesione przez wspólników oraz wszelkie dobra nabyte w trakcie działalności. Choć jest to majątek przeznaczony na działalność gospodarczą, nie stanowi on odrębnej jednostki prawnej, co oznacza, że wspólnicy ponoszą pełną odpowiedzialność za wszelkie zobowiązania wynikające z działalności spółki. To ważna różnica w stosunku do spółki jawnej, gdzie również nie ma osobowości prawnej, ale majątek spółki jest traktowany jako zasób wspólny, a wspólnicy odpowiadają za długi w określony sposób.

Podział majątku po rozwiązaniu spółki

Co się dzieje z majątkiem po likwidacji spółki jawnej?

Po rozwiązaniu spółki jawnej, majątek spółki podlega podziałowi pomiędzy wspólników, zgodnie z wcześniejszymi ustaleniami zawartymi w umowie spółki lub na podstawie przepisów prawa cywilnego. Podział ten odbywa się w sposób, który zapewnia sprawiedliwe rozliczenie wkładów wniesionych przez poszczególnych wspólników oraz pokrycie długów spółki. Jeśli spółka miała zobowiązania, najpierw dokonuje się ich spłaty, a dopiero potem pozostały majątek jest dzielony między wspólników.

Ustalanie wartości wkładów i długów

Podczas likwidacji spółki jawnej należy dokładnie określić, jakie są wartości wkładów wspólników, a także zobowiązania, które spółka pozostawiła. Wspólnicy powinni dokładnie rozliczyć wszelkie należności i długi, ponieważ w przypadku ich niewłaściwego podziału mogą wystąpić trudności prawne. Z tego powodu proces likwidacji wymaga szczególnej uwagi na etapie ustalania salda finansowego spółki.

✅ Przykład: Jeśli spółka jawna posiada nieruchomość oraz zadłużenie w wysokości 50 000 zł, najpierw spłaca się zobowiązania, a reszta wartości majątku (np. sprzedaż nieruchomości) trafia do wspólników zgodnie z ustaleniami w umowie spółki.

Zakończenie działalności spółki cywilnej

W przypadku spółki cywilnej proces rozwiązania i podziału majątku jest równie istotny, lecz nieco prostszy, ze względu na brak osobowości prawnej spółki. Majątek spółki cywilnej jest w pełni przypisany do wspólników, którzy dzielą go na podstawie swoich wkładów oraz umowy zawartej między sobą. Po zakończeniu działalności, majątek spółki cywilnej nie zostaje przekazany żadnej odrębnej jednostce prawnej, a wszelkie zasoby są dzielone pomiędzy osoby, które prowadziły działalność.

Równy podział majątku

Podział majątku spółki cywilnej jest generalnie równy, chyba że umowa spółki stanowi inaczej. Wspólnicy mogą ustalić, w jakim stosunku podzielą się majątkiem, uwzględniając wartość wniesionych wkładów, czas zaangażowania czy wkład pracy. Wspólnicy, którzy wnieśli wyższe wkłady, mogą otrzymać większą część majątku. Ostatecznie każdy wspólnik ma prawo do równych udziałów w majątku, ale tylko wtedy, gdy nie ustalono inaczej w umowie.

Przykład: Jeśli dwóch wspólników prowadziło sklep spożywczy, a jeden z nich wniósł większy wkład finansowy, może on oczekiwać wyższej części przy podziale aktywów, takich jak sprzęt czy gotówka. Jednak jeśli w umowie nie zostały określone inne zasady, podział powinien być równy.

Skutki rozwiązania spółki cywilnej

Po rozwiązaniu spółki cywilnej, proces podziału majątku nie wymaga przeprowadzenia skomplikowanej likwidacji, ponieważ sama spółka nie posiada odrębnej osobowości prawnej. Majątek, zarówno aktywa, jak i pasywa, są rozdzielane bezpośrednio pomiędzy wspólników, którzy odpowiadają za długi spółki do wysokości wniesionych wkładów. W praktyce oznacza to, że wspólnicy muszą najpierw spłacić ewentualne zobowiązania spółki, a pozostałą część podzielić równo lub zgodnie z wcześniejszymi ustaleniami.

Podsumowanie

Podział majątku po rozwiązaniu spółki jawnej lub cywilnej jest kluczowym etapem likwidacji działalności. Choć procesy są podobne, w spółce jawnej obowiązuje konieczność rozliczenia zarówno długów, jak i wkładów wspólników, a majątek jest dzielony na podstawie zapisów umowy. Z kolei w spółce cywilnej, wszystkie zasoby są przypisane do wspólników, którzy przeprowadzają podział majątku na równych zasadach lub zgodnie z wcześniejszymi ustaleniami.

Odpowiedzialność za majątek w spółce jawnej i cywilnej

Odpowiedzialność wspólników w spółce jawnej ⚖️

W spółce jawnej odpowiedzialność za majątek oraz zobowiązania spółki spoczywa na wszystkich wspólnikach. Kluczową cechą tej formy działalności gospodarczej jest brak oddzielności majątku spółki od majątku wspólników. Oznacza to, że wspólnicy odpowiadają za długi spółki zarówno swoim majątkiem osobistym, jak i majątkiem spółki. Co istotne, odpowiedzialność jest solidarna i nieograniczona.

Solidarna odpowiedzialność wspólników

W praktyce oznacza to, że wierzyciel spółki jawnej może dochodzić swoich roszczeń od każdego z wspólników, a każdy z nich odpowiada za całość zobowiązań. Nawet jeśli tylko jeden wspólnik wziął udział w danej transakcji lub zawarł umowę, pozostałe osoby będą odpowiadały za całość zadłużenia spółki. Dodatkowo, wierzyciel może dochodzić swoich roszczeń najpierw od majątku spółki, a jeśli to nie wystarczy, ma prawo zwrócić się do wspólników osobiście.

Przykład: Jeżeli spółka jawna zaciągnie kredyt, a w trakcie działalności nie będzie w stanie go spłacić, każdy wspólnik odpowiada za całość długu. Wierzyciel może domagać się spłaty całego zadłużenia od dowolnego wspólnika, który potem ma prawo dochodzić od pozostałych współwłaścicieli zwrotu części kwoty, jaką uiścił.

Odpowiedzialność za długi spółki cywilnej

W przypadku spółki cywilnej, odpowiedzialność wspólników za zobowiązania spółki również jest solidarna, lecz proces rozliczania długów odbywa się nieco inaczej. Spółka cywilna, będąc jedynie umową między wspólnikami, nie posiada osobnej osobowości prawnej, co oznacza, że wszelkie zobowiązania spółki są przypisane bezpośrednio do jej członków. Wspólnicy odpowiadają za długi spółki solidarnie, co oznacza, że mogą być pociągnięci do odpowiedzialności za całość zobowiązań.

Brak odrębności majątku spółki cywilnej

Podobnie jak w przypadku spółki jawnej, majątek spółki cywilnej nie jest oddzielony od majątku jej wspólników. W związku z tym, w przypadku niewypłacalności spółki, wierzyciel może dochodzić swoich roszczeń bezpośrednio od wspólników, nawet jeśli te zobowiązania powstały w wyniku działań jednego z nich. Wspólnicy są zobowiązani do spłaty długów spółki, ale mogą się wzajemnie rozliczać między sobą, jeśli jedna osoba poniosła większą część odpowiedzialności.

✅ Przykład: Jeśli spółka cywilna zajmuje się sprzedażą usług budowlanych i jedno z jej zleceń zostanie niezrealizowane, wierzyciel ma prawo dochodzić roszczenia od wspólników osobiście. Ostatecznie każdy z nich będzie odpowiadał za całość zobowiązań, nawet jeśli tylko jeden z nich był bezpośrednio zaangażowany w wykonanie zlecenia.

Różnice w odpowiedzialności między spółką jawną a cywilną ⚖️ vs

Choć zasada odpowiedzialności za długi spółki jawnej i cywilnej jest podobna – w obu przypadkach wspólnicy odpowiadają solidarnie za zobowiązania – istnieją pewne różnice w zakresie organizacyjnym i praktycznym:

• Spółka jawnaposiada odrębną osobowość prawną, co oznacza, że formalnie jest jednostką gospodarczą, ale jej wspólnicy nadal ponoszą odpowiedzialność za długi całkowicie i osobiście.

• Spółka cywilnanie jest jednostką prawną, co oznacza, że sama nie posiada majątku, a jej aktywa i pasywa są integralną częścią majątków wspólników. Odpowiedzialność za zobowiązania spoczywa bezpośrednio na nich.

Podsumowując, kluczową różnicą jest sposób traktowania majątku – w spółce jawnej majątek spółki jest traktowany oddzielnie od majątków wspólników, jednak odpowiedzialność za długi pozostaje solidarna. W spółce cywilnej nie ma takiej oddzielności, a zobowiązania są przypisane do wspólników bezpośrednio.

Spółka jawna a cywilna: główne różnice w kontekście majątku

Różnice w zarządzaniu majątkiem

Jedną z głównych różnic pomiędzy spółką jawną a cywilną jest sposób zarządzania majątkiem. W spółce jawnejwspólnicy posiadają większą niezależność w podejmowaniu decyzji dotyczących majątku spółki. Spółka jawna, mająca osobowość prawną, może posiadać majątek odrębny od wspólników, co pozwala jej na bardziej elastyczne zarządzanie. Wspólnicy mają prawo do podejmowania decyzji w imieniu spółki, co daje im swobodę w zakresie inwestycji, sprzedaży aktywów czy zaciągania zobowiązań.

Z kolei w spółce cywilnejzarządzanie majątkiem jest znacznie bardziej ograniczone. Ze względu na brak osobowości prawnej, wspólnicy muszą działać w zgodzie i podejmować decyzje wspólnie. Oznacza to, że każda decyzja mająca wpływ na majątek spółki wymaga zgody wszystkich wspólników. Może to być utrudnieniem w przypadku, gdy nie ma pełnej jedności co do dalszego rozwoju działalności czy inwestycji.

✅ Przykład: Jeśli wspólnicy spółki jawnej postanowią sprzedać część swojego majątku, mogą to zrobić na własną rękę, a decyzja ta będzie obowiązywała natychmiast. W spółce cywilnej, zanim dojdzie do podobnej transakcji, wszyscy wspólnicy muszą uzgodnić warunki i podjąć decyzję zgodnie.

Zdolność do zaciągania zobowiązań ⚠️

Kolejną istotną różnicą między tymi dwoma formami prawnymi jest zdolność do zaciągania zobowiązań. Spółka jawna posiada większą swobodę w działaniu. Dzięki osobowości prawnej, może działać na własny rachunek w imieniu wspólników. Oznacza to, że spółka może zawierać umowy, zaciągać kredyty, wynajmować nieruchomości, a także wchodzić w inne zobowiązania prawne bez konieczności uzyskiwania zgody każdego ze wspólników.

W przypadku spółki cywilnej sytuacja jest bardziej ograniczona. Ponieważ nie posiada ona osobowości prawnej, wszelkie zobowiązania muszą być zawierane przez wspólników w ich imieniu. W praktyce oznacza to, że każdy ze wspólników może zawierać umowy i zaciągać długi, ale nadal odpowiada za nie cała grupa, solidarnie. Wspólnicy spółki cywilnej muszą działać wspólnie, aby podjąć decyzję o na przykład zaciągnięciu kredytu lub wzięciu na siebie innych zobowiązań finansowych.

Przykład: W spółce jawnej, jeśli jedna z osób postanowi zaciągnąć pożyczkę na potrzeby działalności, zrobi to w imieniu całej spółki, bez konieczności konsultacji z innymi wspólnikami. W spółce cywilnej, każda decyzja o kredycie lub większym zobowiązaniu musi być podjęta za zgodą wszystkich członków.

Zdolność do prowadzenia działalności gospodarczej i rozwoju

Spółka jawna, dzięki swojej strukturze, może szybciej reagować na zmiany na rynku i podejmować działania, które będą sprzyjały jej rozwojowi. Jako podmiot gospodarczy o odrębnej osobowości prawnej, ma większą elastyczność w podejmowaniu decyzji dotyczących przyszłości firmy, co może być istotne w dynamicznie zmieniających się branżach.

W przypadku spółki cywilnej, mimo że wspólnicy również mogą prowadzić działalność gospodarczą, jej rozwój jest bardziej uzależniony od zgodności decyzji wspólników. Brak osobowości prawnej sprawia, że spółka cywilna nie ma takich samych możliwości jak spółka jawna, jeśli chodzi o szybkie inwestycje, pozyskiwanie kapitału czy zwiększanie skali działalności. Zatem, przedsiębiorcy działający w tej formie muszą być bardziej ostrożni w podejmowaniu ryzykownych decyzji.

Podsumowanie: Główne różnice między spółką jawną a cywilną w kontekście majątku to przede wszystkim swoboda w zarządzaniu majątkiemi możliwość zaciągania zobowiązań. Spółka jawna daje większą niezależność i elastyczność w działaniu, podczas gdy w spółce cywilnej konieczność zgody wszystkich wspólników na istotne decyzje ogranicza tę swobodę.