Przekształcenie umowy na czas nieokreślony jest procesem, który dotyczy pracowników zatrudnionych na podstawie umowy o pracę na czas określony. Po upływie 33 miesięcy zatrudnienia, pracodawca jest zobowiązany do zmiany warunków zatrudnienia na stałe, o ile nie zachodzą wyjątki określone w przepisach. Warto pamiętać, że umowy na zastępstwo również podlegają temu przekształceniu, jednak istnieją szczególne zasady dotyczące ich przedłużania.
Zatrudnienie na podstawie umów cywilnoprawnych, takich jak umowa o dzieło czy umowa zlecenie, nie przechodzi automatycznie na czas nieokreślony. W takich przypadkach zmiana formy zatrudnienia wymaga dodatkowych czynników, takich jak uznanie charakteru pracy za stosunek pracy. Dlatego warto znać granice między umowami cywilnoprawnymi a pracowniczymi, by uniknąć nieporozumień.
Pracodawcy powinni także pamiętać o procedurach powiadamiania o przekształceniu umowy. Należy to zrobić na piśmie, wskazując datę przekształcenia i zmienione warunki. Ważne jest również, aby zachować szczególną ostrożność w przypadkach, kiedy przekształcenie jest niezgodne z prawem, np. w przypadku braku wymaganych warunków do zawarcia umowy na czas nieokreślony.
Wszystkie te aspekty stanowią kluczowe informacje, które pozwolą pracodawcom i pracownikom lepiej rozumieć prawa i obowiązki związane z przekształceniem umowy o pracę na czas nieokreślony. Warto poznać szczegóły procedury i wymogi prawne, by uniknąć błędów i zadbać o poprawne relacje zatrudnieniowe.
Przekształcenie umowy na czas nieokreślonyto temat, który wzbudza wiele pytań, zarówno po stronie pracodawców, jak i pracowników. Kiedy takie przekształcenie może nastąpić, jak wygląda proces powiadamiania i jakie konsekwencje wiążą się z taką zmianą? W tym artykule odpowiemy na wszystkie najważniejsze kwestie związane z tym zagadnieniem, a także pomożemy rozwiać wątpliwości dotyczące prawnych aspektówprzekształcenia umowy. ✅
Zanim jednak przejdziemy do szczegółów, warto zaznaczyć, że proces ten jest regulowany przez przepisy Kodeksu pracy. Przekształcenie umowy na czas określony w umowę na czas nieokreślonynie jest tylko kwestią formalności — wiąże się z określonymi prawami i obowiązkamizarówno pracodawcy, jak i pracownika.
Warto przy tym zwrócić uwagę na kilka kluczowych elementów:
-
Limit 33 miesięcy: Istnieje granica czasowa, po przekroczeniu której umowa na czas określony automatycznie przekształca się w umowę na czas nieokreślony.
-
Zasady powiadamiania: Choć przepisy nie nakładają na pracodawcę obowiązku informowania pracownika o przekształceniu umowy, w niektórych przypadkach takie zawiadomienie może być wskazane.
-
Konsekwencje prawne: Zrozumienie, jak przekształcenie umowy wpływa na status zatrudnienia i jakie daje prawa, jest kluczowe.
W kolejnym etapie artykułu szczegółowo przyjrzymy się tym zagadnieniom, a także zaprezentujemy praktyczne wskazówki, jak przygotować odpowiednią dokumentację.
Zasady przekształcenia umowy na czas nieokreślony
Przepisy Kodeksu pracy
Zgodnie z Kodeksem pracy, przekształcenie umowy na czas określony w umowę na czas nieokreślony następuje automatycznie po przekroczeniu określonego limitu. Przepisy przewidują, żeumowa na czas określony może zostać zawarta maksymalnie trzykrotnie w okresie nieprzekraczającym 33 miesięcy. Po tej granicy, bez względu na intencje pracodawcy, umowa zmienia swój charakter na czas nieokreślony.
✅ WaŜne: Jeśli umowa została zawarta na czas określony i upłynął maksymalny dopuszczalny okres zatrudnienia, pracownik nabywa prawo do umowy na czas nieokreślony, nawet jeśli nie zawarto odpowiedniego aneksu.
Okoliczności przekształcenia
Przekształcenie umowymoże nastąpić z mocy prawa lub na wniosek jednej ze stron. Podstawowym przypadkiem jest przekroczenie limitu umów na czas określony. Pracodawca i pracownikmuszą jednak pamiętać, że istnieją sytuacje wyjątkowe, które mogą wpłynąć na przebieg tego procesu.
Czas trwania umowy a przepisy prawa
Jeśli pracownik zatrudniony na podstawie umowy na czas określony przekroczy 33 miesiące, dochodzi do automatycznego przekształcenia jej w umowę na czas nieokreślony. Jednakże, jeśli w międzyczasie miały miejsce zmiany warunków zatrudnienia, takie jak zmiana stanowiska czy zakresu obowiązków, przepisy mogą wymagać odrębnego traktowania tej zmiany.
Przypadki wyjątkowe
Zdarzają się sytuacje, w których zmiana umowy na czas nieokreślonynie następuje od razu. Na przykład, jeśli umowa jest zawarta na czas określony w związku z zastępstwem, i przewidywane jest jej zakończenie po powrocie zastępowanej osoby do pracy, przekształcenie może nie mieć miejsca, nawet jeśli łączny czas zatrudnienia przekroczył 33 miesiące.
Przepisy dotyczące liczby umów terminowych
Warto podkreślić, że umowy na czas określonysą traktowane łącznie, tzn. czas pracy wynikający z kolejnych umów nie może łącznie przekroczyć 33 miesięcy. Pracodawca nie może więc podpisywać kolejnych umów z tą samą osobą w sposób sztuczny, w celu uniknięcia przekształcenia umowy na czas nieokreślony. Celem przepisów jest uniknięcie nadużyć, które mogłyby prowadzić do stworzenia „umowy na czas określony na zawsze”.
⚠️ Jeśli pracodawca zdecyduje się na dalsze przedłużenie umowyz pracownikiem, może to wiązać się z ryzykiem związanym z przekształceniem jej w umowę na czas nieokreślony.
Procedura powiadamiania o przekształceniu umowy
Obowiązki pracodawcy
W przypadku przekształcenia umowy na czas nieokreślony, pracodawca nie ma ustawowego obowiązku informowania pracownika o tej zmianie. Z perspektywy prawa, proces ten następuje z mocy samego prawa, gdy umowa na czas określony osiągnie określony limit, bądź pracownik jest zatrudniony na podstawie kilku umów tego typu, które łącznie przekraczają 33 miesiące.
Mimo braku formalnego wymogu, w wielu sytuacjach pracodawcy decydują się na powiadomienie pracownikao przekształceniu umowy. Dzięki temu mogą uniknąć późniejszych nieporozumień czy wątpliwości co do warunków zatrudnienia. Przykład: jeżeli w umowie zawarto dodatkowe postanowienia dotyczące np. wysokości wynagrodzenia, zmiana charakteru umowy może wymagać ponownego omówienia warunków zatrudnienia.
Ważne: Choć nie jest to obligatoryjne, pracodawca może zalecićpracownikowi przekazanie mu informacji w formie pisemnej, aby uniknąć ewentualnych nieporozumień w przyszłości.
✉️ Forma przekazania informacji
Pomimo braku obowiązku informowania, pracodawcy mogą zdecydować się na przekazanie informacji na piśmie. Może to przybierać formę aneksu do umowy lub po prostu pisemnego oświadczenia. Forma pisemnajest istotna, ponieważ zapewnia jasność i formalność w komunikacji obu stron.
Oświadczenie może zawierać informacje o dacie przekształcenia umowy, wyjaśnienie zmian, które zaszły, oraz potwierdzenie, że od momentu tej zmiany umowa staje się umową na czas nieokreślony. Dzięki takiej formie pracownik ma pewność, że zmiana została odpowiednio udokumentowana, a obie strony znają nowe warunki zatrudnienia.
Przykład:
„Zgodnie z przepisami Kodeksu pracy, po upływie okresu 33 miesięcy od daty zawarcia umowy na czas określony, Twoja umowa z dnia 1 lipca 2022 r. zmienia swój charakter na umowę na czas nieokreślony. O wszelkich zmianach w zakresie wynagrodzenia oraz obowiązków będziesz informowany na piśmie.”
⚖️ Kiedy powiadomienie ma znaczenie prawne?
Choć przekształcenie umowy na czas nieokreślony następuje automatycznie, nie oznacza to, że brak powiadomienia nie może mieć znaczenia prawnego. Istnieją sytuacje, w których powiadomienie o przekształceniu umowy jest istotne. Przede wszystkim, zawiadomienie pracownika o zmianie warunków zatrudnieniajest kluczowe w sytuacji, gdy zmiana ta wiąże się z innymi modyfikacjami, np. w zakresie wynagrodzeniaczy obowiązków służbowych.
Dodatkowo, potwierdzenie zmiany umowyna czas nieokreślony ma istotne znaczenie w przypadku rozwiązywania umowy przez pracodawcę. O ile w przypadku umowy terminowej pracodawca musi przestrzegać szczególnych zasad zakończenia umowy, o tyle w przypadku umowy na czas nieokreślony procedury te mogą się różnić, szczególnie jeśli chodzi o okres wypowiedzenia.
✅ Ważne: Aby uniknąć późniejszych nieporozumień, pracodawca może podjąć decyzję o formalnym poinformowaniu pracownika o nowym statusie umowy. Choć formalnie zmiana następuje z mocy prawa, świadome zawiadomienie daje obu stronom większą pewność co do warunków zatrudnienia.
Przekształcenie a zmiany w wynagrodzeniu
Warto pamiętać, że w przypadku przekształcenia umowy na czas nieokreślony, zmiana charakteru umowymoże, ale nie musi, wiązać się z modyfikacjami warunków wynagrodzenia czy innych aspektów zatrudnienia. Jeśli takie zmiany następują, pracodawca powinien poinformować pracownika o ich szczegółach.
Przykładowo, jeśli umowa na czas określony obejmowała wynagrodzenie w wysokości 3000 zł brutto, a po przekształceniu wynagrodzenie zmienia się na 3500 zł brutto, to takie informacje powinny zostać przekazane pracownikowi w sposób pisemny.
Umowa na czas nieokreślony a limity w Kodeksie pracy
⏳ Granice ilościowe i czasowe
Kodeks pracy precyzyjnie określa limity dotyczące umów na czas określony, które mogą zostać przekształcone w umowy na czas nieokreślony. Zgodnie z przepisami, po trzech kolejnych umowach na czas określonylub po łącznym czasie ich trwania przekraczającym 33 miesiące, dochodzi do automatycznego przekształcenia umowy na czas nieokreślony. Istotne jest, że nie tylko liczba umów, ale również całkowity okres zatrudnienia na podstawie umów terminowych ma wpływ na to, kiedy nastąpi zmiana.
Aby poprawnie obliczyć, czy pracownik osiągnął limit, należy zsumować czas trwania wszystkich umów. Oznacza to, że jeśli pracownik miał 2 umowy na czas określony po 12 miesięcy każda, a następnie kolejną umowę na 10 miesięcy, łącznie przekroczyłby limit 33 miesięcy, co prowadzi do przekształcenia umowy na czas nieokreślony.
Ważne: Czas pracy nie jest liczony na podstawie kalendarzowego okresu zawarcia umowy (np. 12 miesięcy w ciągu 2 lat), ale na rzeczywiste przepracowane miesiące, co może być istotne w sytuacji, gdy między umowami występują przerwy.
Jak oblicza się łączny czas trwania umów?
Obliczanie łącznego czasu trwania umów jest stosunkowo proste, ale wymaga uwzględnienia pewnych niuansów. Kluczowe jest, aby wszystkie umowy terminowe, niezależnie od tego, czy były zawarte z przerwami, były traktowane łącznie. W przypadku, gdy umowa na czas określony kończy się i po przerwie zawierana jest kolejna, czas trwania tych umów nadal jest sumowany.
Na przykład, jeśli pracownik podpisał umowę na czas określony na 6 miesięcy, a po jej zakończeniu zawarto kolejną na 18 miesięcy, to łączny czas trwania tych umów wynosi 24 miesiące, a nie tylko czas trwania każdej z nich. Po 33 miesiącach (włączając ewentualne przerwy) przekształcenie umowy następuje z mocy prawa.
⚖️ Zmiany w umowie a prawo pracy
Jeśli umowy na czas określony trwają przez dłuższy czas, a ich liczba przekroczy dozwolony limit, pracodawca jest zobowiązany do zmiany charakteru umowy na czas nieokreślony. Co ważne, takie przekształcenie umowy ma istotne znaczenie dla dalszego przebiegu zatrudnienia, ponieważ zmienia nie tylko formę umowy, ale i warunki rozwiązania umowy.
Pracownik zatrudniony na umowie na czas nieokreślony nie jest już związany limitem czasowym i ma prawo do dłuższego okresu wypowiedzenia, który zależy od stażu pracy. Z kolei, jeśli pracodawca chce zakończyć współpracę, okres wypowiedzeniaw przypadku umowy na czas nieokreślony jest znacznie dłuższy w porównaniu do umowy na czas określony.
Przykład:
Pracownik zatrudniony na 3 umowy terminowe (łącznie 35 miesięcy) po upływie tego okresu staje się pracownikiem zatrudnionym na czas nieokreślony. W związku z tym jego prawo do wypowiedzenia umowy zostaje wydłużone, a pracodawca nie będzie mógł zakończyć współpracy w sposób tak łatwy, jak w przypadku umowy terminowej.
Możliwość przedłużenia umowy przed przekroczeniem limitu
Warto zaznaczyć, że przed upływem limitu 33 miesięcy, pracodawca może zdecydować się na przedłużenie umowy terminowej, by uniknąć przekształcenia jej w umowę na czas nieokreślony. Istnieją również sytuacje, w których przedłużenie umowy może wynikać z potrzeby zapewnienia ciągłości pracy, np. w przypadku realizacji projektów o dłuższej perspektywie czasowej. Należy jednak pamiętać, że takie działanie może wiązać się z koniecznością spełnienia określonych warunków, np. uzasadnienia potrzeby dłuższego zatrudnienia.
⚠️ Uwaga: Przedłużenie umowy nie powinno prowadzić do obejścia przepisów prawa, czyli do ciągłego przedłużania umowy w taki sposób, by nie doszło do przekształcenia w umowę na czas nieokreślony.
Konsekwencje przekroczenia limitu 33 miesięcy
Jeśli pracodawca nie zadba o przestrzeganie limitu i pracownik zostaje zatrudniony na podstawie kilku umów na czas określony, których łączny czas trwania przekroczy 33 miesiące, wówczas umowa zostaje automatycznie przekształcona w umowę na czas nieokreślony. Pracodawca ma obowiązek zaakceptować ten fakt, co oznacza zmiany w zakresie okresu wypowiedzeniaczy innych warunków zatrudnienia, jak choćby zasady zakończenia współpracy.
Należy zwrócić uwagę, że przekroczenie limituskutkuje pewnymi obowiązkami po stronie pracodawcy. Jeśli nie dojdzie do przekształcenia umowy na czas nieokreślony, pracodawca może narazić się na konsekwencje prawne, takie jak wysokie odszkodowaniadla pracownika.
Ważne: Pracodawca, który nie dostosuje swoich działań do wymogów prawnych, może również narazić się na kontrolę ze strony Państwowej Inspekcji Pracy, co może prowadzić do dalszych sankcji.
Kiedy przekształcenie umowy na czas nieokreślony jest niezgodne z prawem?
⚠️ Naruszenie limitów
Przekształcenie umowy na czas nieokreślony, mimo że jest uregulowane przez przepisy prawa, może w niektórych przypadkach stanowić naruszenie zasad, jeśli nie spełnia wymaganych warunków. Jednym z kluczowych przypadków jest przekroczenie limitu liczby umówlub łącznie przepracowanego czasu, co skutkuje koniecznością przekształcenia umowy na czas nieokreślony. Kiedy pracodawca nie przestrzega tych przepisów, może dojść do niezgodności z prawem.
❌ Przekształcenie bez zgody stron
Przekształcenie umowy z terminowej na czas nieokreślony nie może odbywać się automatycznie, jeśli pracodawca nie zachowa obowiązujących limitów dotyczących liczby umów lub ich czasu trwania. W przypadku, gdy nie są spełnione te warunki, przekształcenie umowy na czas nieokreślony będzie niezgodne z prawem, a pracownik nie będzie mógł cieszyć się wynikającymi z tego przywilejami. Jeśli dojdzie do takich okoliczności, pracodawca narazi się na konsekwencje prawne, a umowa nie będzie miała charakteru umowy na czas nieokreślony, mimo formalnych zapisów.
Przykładem może być sytuacja, w której pracownik zawiera kilka umów na czas określony, które łącznie przekraczają wymagany limit 33 miesięcy, jednak nie zachowuje się odpowiednich procedur związanych z przekształceniem. Zatem, mimo że formalnie może dojść do zmiany umowy, nie będzie to miało skutków prawnych, ponieważ brak jest odpowiedniej podstawy do jej przekształcenia.
Przypadki, gdy umowa nie może zostać przekształcona
Warto zwrócić uwagę, że nie wszystkie sytuacje pozwalają na przekształcenie umowy na czas nieokreślony. Prawo przewiduje kilka przypadków, w których takie przekształcenie jest niemożliwe. Przykłady to:
-
Umowy zawarte w wyniku omyłki– jeśli umowa została zawarta z naruszeniem procedur, np. błędnie określono czas jej trwania lub stronę zatrudniającą.
-
Zawieranie umów z obliczoną intencją obejścia przepisów– kiedy pracodawca celowo zawiera umowy na czas określony, by uniknąć obowiązków związanych z umowami na czas nieokreślony, np. częste odnawianie umowy po kilku miesiącach, by nie przekroczyć limitu.
Takie działania mogą skutkować uznaniem umowy za nieważną, a pracodawca może ponieść odpowiedzialność finansową za próbę obejścia przepisów.
Działania pracodawcy w przypadku niezgodności
W sytuacji, gdy przekształcenie umowy na czas nieokreślony okaże się niezgodne z prawem, pracodawca powinien niezwłocznie podjąć odpowiednie kroki w celu naprawienia sytuacji. Należy pamiętać, że przekształcenie umowyw takim przypadku nie tylko rodzi skutki prawne, ale również może prowadzić do dalszych konsekwencji, takich jak na przykład kary finansowe czy odszkodowania dla pracownika.
Możliwości modyfikacji warunków zatrudnienia
Pracodawca może podjąć próbę modyfikacji warunków zatrudnieniaw taki sposób, by dostosować je do przepisów prawa. W takim przypadku konieczne będzie przeprowadzenie rozmówz pracownikiem, uzgodnienie nowych warunków zatrudnienia, a także zawarcie nowej umowy. Ważne jest, aby takie zmiany były zgodne z oczekiwaniami obu stron, w przeciwnym razie pracownik może nie wyrazić zgody na dalsze zatrudnienie na nowych zasadach.
Potrzebne dokumenty i procedury
Jeśli przekształcenie umowy na czas nieokreślony nie jest zgodne z prawem, konieczne jest przygotowanie odpowiednich dokumentów, które będą stanowiły podstawę do zmiany warunków zatrudnienia. Pracodawca musi zadbać o aktualizację umowy, w której znajdą się precyzyjne zapisy o nowych warunkach zatrudnienia. Dokumentacjamusi być poprawna i zgodna z przepisami Kodeksu pracy, by uniknąć późniejszych problemów prawnych. W razie potrzeby warto także skonsultować się z prawnikiem, aby uniknąć pomyłek.
Zalecenie: W przypadku jakichkolwiek wątpliwości związanych z przekształceniem umowy lub modyfikacją warunków zatrudnienia, warto skorzystać z konsultacji z prawnikiem specjalizującym się w prawie pracy.
Wzór informacji o przekształceniu umowy na czas nieokreślony
Informacja o przekształceniu umowy na czas nieokreślony
Data: [data]
Imiona i nazwiska: [imię i nazwisko pracodawcy], [imię i nazwisko pracownika]
Adresy: [adres pracodawcy], [adres pracownika]
Numer PESEL: [PESEL pracodawcy], [PESEL pracownika]
Numer umowy: [numer umowy]
Na podstawie zawartej umowy terminowej z dnia [data], oraz po spełnieniu warunków wynikających z przepisów Kodeksu pracy, informujemy, że umowa z dnia [data zawarcia umowy terminowej] zostaje przekształcona na umowę o pracę na czas nieokreślony, począwszy od dnia [data przekształcenia].
Z poważaniem,
[Imię i nazwisko pracodawcy]
Informacja o przekształceniu umowy na czas nieokreślony
Data: [data]
Imię i nazwisko pracodawcy: [imię i nazwisko]
Imię i nazwisko pracownika: [imię i nazwisko]
Adres zamieszkania pracodawcy: [adres]
Adres zamieszkania pracownika: [adres]
W nawiązaniu do umowy zawartej w dniu [data] pomiędzy [pełna nazwa pracodawcy] a [imię i nazwisko pracownika], informuję, iż zgodnie z obowiązującymi przepisami Kodeksu pracy oraz na mocy art. 25^1 § 1 Kodeksu pracy, umowa zawarta na czas określony, obowiązująca od [data] do dnia [data], zostaje przekształcona w umowę o pracę na czas nieokreślony, począwszy od dnia [data].
Z poważaniem,
[Imię i nazwisko pracodawcy]
Przekształcenie umowy po okresie 33 miesięcy
⚖️ Wymogi po upływie limitu
Zgodnie z przepisami Kodeksu pracy, umowa o pracę na czas określony, która obowiązuje przez okres 33 miesięcy, przekształca się w umowę na czas nieokreślony, o ile nie spełniono określonych warunków. Po upływie tego czasu pracodawca ma obowiązek przekształcić umowę, chyba że istnieją przesłanki, które wykluczają takie rozwiązanie. Jakie zatem warunki muszą być spełnione, aby doszło do przekształcenia umowy?
✅ Warunki przekształcenia
-
Nieprzerwane zatrudnienie
Umowa na czas określony, aby została przekształcona, musi obejmować ciągły okres zatrudnienia. Oznacza to, że pracownik nie może być na przerwie w zatrudnieniu (np. podczas długoterminowego urlopu, zawieszenia umowy itp.). -
Kumulowanie okresów zatrudnienia
Jeśli pracownik miał kilka umów na czas określony u tego samego pracodawcy, które łącznie przekroczyły 33 miesiące, to także następuje przekształcenie. Ważne, aby okresy te były ciągłe, bez przerwy w zatrudnieniu. -
Brak stosowania wyjątków
Zgodnie z przepisami Kodeksu pracy, pracodawca może przedłużyć zatrudnienie na czas określony, pod warunkiem że spełnia warunki do zastosowania wyjatków. Jeśli nie skorzystano z takich wyjątków, po upływie 33 miesięcy, umowa musi być przekształcona na czas nieokreślony.
Procedura i formalności
Po upływie 33 miesięcy od daty rozpoczęcia umowy na czas określony, pracodawca powinien poinformować pracownika o przekształceniu umowy na czas nieokreślony. Działanie to nie wymaga dodatkowej zgody pracownika, ponieważ jest to automatyczna konsekwencja przepisów prawa. Należy jednak pamiętać, że zmiana umowy powinna zostać potwierdzona odpowiednią dokumentacją.
W praktyce, procedura przekształcenia wygląda następująco:
-
Poinformowanie pracownika– Pracodawca powinien wystosować oficjalne powiadomienie o przekształceniu umowy. Dokument ten powinien zawierać informacje o dotychczasowych umowach, dacie ich zawarcia i okresie obowiązywania, a także wskazanie momentu, w którym umowa staje się umową na czas nieokreślony.
-
Brak konieczności zgody pracownika– Ponieważ jest to obowiązek pracodawcy wynikający z przepisów prawa, pracownik nie musi wyrażać zgody na przekształcenie umowy. Może jedynie zgłosić zastrzeżenia co do warunków pracy.
-
Zmiana warunków umowy– W przypadku przekształcenia umowy na czas nieokreślony, nie zmieniają się automatycznie warunki zatrudnienia. Jeśli jednak strony chcą wprowadzić zmiany, np. zmienić wynagrodzenie czy zakres obowiązków, muszą to zrobić na drodze negocjacji.
Skutki dla pracodawcy i pracownika
Przekształcenie umowy na czas nieokreślony po upływie 33 miesięcy ma swoje konsekwencje zarówno dla pracodawcy, jak i dla pracownika. Zmiana ta wpływa na stabilność zatrudnienia i może wiązać się z dodatkowymi obowiązkami oraz uprawnieniami. Warto zwrócić uwagę na najistotniejsze z nich.
✅ Konsekwencje prawne i finansowe
-
Stabilność zatrudnienia– Przekształcenie umowy oznacza dla pracownika większą stabilność zawodową. Zatrudnienie na czas nieokreślony daje mu większe poczucie bezpieczeństwa, ponieważ w takiej sytuacji pracodawca nie może rozwiązać umowy bez uzasadnionych przyczyn (np. likwidacja stanowiska pracy, poważne naruszenie obowiązków).
-
Zwiększenie kosztów dla pracodawcy– Z punktu widzenia pracodawcy, przekształcenie umowy wiąże się z większą odpowiedzialnością i utrudnieniami w zakresie jej rozwiązania. Pracodawca nie będzie mógł rozwiązać umowy w sposób dowolny, jak miało to miejsce w przypadku umowy terminowej. Dodatkowo, jeśli pracownik był zatrudniony dłużej, może to wpłynąć na wysokość odprawy lub innych świadczeń, jeśli umowa zostanie rozwiązana.
-
Ochrona przed zwolnieniem– Po przekształceniu umowy na czas nieokreślony, pracownik uzyskuje szereg przywilejów, w tym np. prawo do odprawy w przypadku zwolnienia z pracy. Jeśli pracodawca chciałby zakończyć umowę, musi mieć wyraźne uzasadnienie (np. likwidacja stanowiska lub inne powody, które wymagają dokumentacji).
Przykłady sytuacji z życia
-
Pracownik zatrudniony na umowę terminową przez 35 miesięcy
Janek pracował na podstawie umowy o pracę na czas określony przez 35 miesięcy w tej samej firmie. W związku z upływem tego okresu, jego umowa przekształciła się na czas nieokreślony. Otrzymał od pracodawcy dokument potwierdzający tę zmianę, a jego warunki zatrudnienia pozostały niezmienione. Janek zyskał większą stabilność, ale jego pensja i zakres obowiązków nie uległy zmianie. -
Pracodawca decyduje się na zmianę warunków
Agnieszka, po 33 miesiącach pracy w firmie, otrzymała propozycję przekształcenia umowy na czas nieokreślony. Pracodawca zaproponował jej również zmianę stanowiska i podwyżkę wynagrodzenia, uzasadniając to nowym charakterem obowiązków. Agnieszka wyraziła zgodę na zmiany, co zostało formalnie zapisane w aneksie do umowy.
Przekształcenie umowy na czas nieokreślony po okresie 33 miesięcy to ważny moment zarówno dla pracodawcy, jak i dla pracownika. Daje to większą stabilność zatrudnienia, ale wiąże się również z obowiązkami i formalnościami, które należy spełnić, aby wszystko przebiegło zgodnie z przepisami.
Przekształcenie umowy na czas nieokreślony a inne formy zatrudnienia
Umowa na zastępstwo
Umowa na zastępstwo to jedno z wyjątkowych przypadków zatrudnienia, które często wywołuje wątpliwości w kontekście przekształcenia jej na umowę na czas nieokreślony. Zasadniczo, umowa na zastępstwo jest zawierana na czas określony w celu zastąpienia pracownika, który jest nieobecny (np. na urlopie macierzyńskim, wychowawczym czy zdrowotnym). Jednakże, po upływie pewnego czasu, mogą pojawić się pytania, czy takie zatrudnienie przechodzi w formę stałą.
⚖️ Przekształcenie umowy na czas nieokreślony w przypadku zastępstwa
Jeśli pracodawca zdecyduje się przedłużyć umowę na zastępstwo po jej pierwotnym okresie trwania (np. po 33 miesiącach), wówczas pojawia się obowiązek przekształcenia jej na umowę na czas nieokreślony. Jednak, podobnie jak w przypadku tradycyjnych umów o pracę na czas określony, wymaga to, aby:
-
Pracownik wykonywał pracę w tym samym zakresie przez dłuższy okres (po 33 miesiącach zatrudnienia),
-
Nie występowały przeszkody prawne, takie jak brak odpowiednich podstaw do zawierania dalszych umów terminowych.
Zatem po upływie wskazanego czasu, pracownik na zastępstwo nabywa prawo do przekształcenia swojej umowy na umowę stałą. Pracodawca nie ma już możliwości automatycznego przedłużania umowy, chyba że wykaże się szczególnym przypadkiem, który usprawiedliwia jej przedłużenie w formie czasowej (np. dodatkowy zastępca w przypadku długotrwałej nieobecności pracownika).
Warunki przejścia na umowę stałą
Podobnie jak w przypadku umowy o pracę na czas określony, po upływie 33 miesięcy umowa na zastępstwo musi zostać przekształcona na czas nieokreślony, chyba że:
-
Istnieją uzasadnione powody, które pozwalają na kontynuowanie umowy na czas określony (np. zatrudnienie w ramach umowy na czas określony dla osoby zastępującej pracownika, który nie wrócił do pracy z powodów zdrowotnych).
-
Okres 33 miesięcy dotyczy kilku umów o zastępstwo, a nie jednej.
Warto pamiętać, że po przekształceniu umowy na czas nieokreślony, umowa staje się bardziej stabilna i obie strony mają większą pewność co do warunków zatrudnienia.
Zatrudnienie na podstawie umowy o pracę a inne formy
Umowa o pracę na czas określony to tylko jedna z wielu form zatrudnienia. Istnieje wiele innych typów umów, które nie zawsze przechodzą automatycznie na czas nieokreślony po osiągnięciu odpowiedniego limitu.
✅ Umowy cywilnoprawne – brak przekształcenia
Umowa o dzieło oraz umowa zlecenie są umowami cywilnoprawnymi, a nie pracowniczymi. Oznacza to, że nie podlegają one przekształceniu na umowę na czas nieokreślony. W przypadku umowy o dzieło nie mamy do czynienia z zatrudnieniem w tradycyjnym sensie – wykonawca dzieła świadczy usługę na podstawie umowy cywilnoprawnej, która ma charakter jednorazowy i nie wiąże się z obowiązkami pracowniczymi. Takie umowy nie prowadzą do nabycia statusu pracownika po upływie długiego okresu czasu.
❓ Czy możliwe jest przekształcenie umowy o dzieło w umowę na czas nieokreślony?
Chociaż nie jest to praktyka powszechna, zdarza się, że umowa o dzieło może zostać przekształcona w umowę o pracę. Ma to miejsce, gdy wykonawca pracy (na podstawie umowy o dzieło) zostanie zakwalifikowany przez pracodawcę jako pracownik, a wykonywana praca zacznie przyjmować charakter pracy stałej. W takich przypadkach, na podstawie orzecznictwa sądowego, możliwe jest uznanie takiej umowy za umowę o pracę, która może w przyszłości przejść na czas nieokreślony.
Jednakże sam proces przekształcenia umowy cywilnoprawnej na umowę o pracę wymaga spełnienia wielu wymagań, w tym w szczególności związanych z charakterem zatrudnienia i stosunkiem pracy. Przekształcenie wymaga także obopólnej zgody obu stron i zmiany formy zatrudnienia.
Zatrudnienie na umowie cywilnoprawnej a umowa o pracę
W praktyce wiele osób zatrudnionych na umowę zlecenie lub o dzieło marzy o przejściu na umowę o pracę. Wynika to z faktu, że umowa o pracę daje znacznie większą ochronę praw pracownika, takie jak prawo do urlopu, prawo do odprawy czy ubezpieczenie społeczne. Choć nie ma automatycznego procesu przekształcania umów cywilnoprawnych na umowy o pracę, w pewnych sytuacjach jest to możliwe, szczególnie wtedy, gdy charakter wykonywanej pracy wskazuje na stosunek pracy.
Podsumowanie
Przekształcenie umowy na czas nieokreślony po 33 miesiącach nie dotyczy wszystkich form zatrudnienia. Zasady te odnoszą się głównie do umów o pracę na czas określony, ale także do umów na zastępstwo, gdzie po spełnieniu określonych warunków następuje przejście na zatrudnienie na czas nieokreślony. W przypadku umów cywilnoprawnych, takich jak umowa o dzieło czy umowa zlecenie, nie ma takiej automatycznej zmiany. Kluczowe jest, aby pracodawca i pracownik odpowiednio interpretowali przepisy i podejmowali decyzje o dalszym kształcie zatrudnienia w zgodzie z obowiązującym prawem.